Ở những nước tiên tiến trên thế giới, cách xét nghiệm ADN tại nhà không phải là vấn đề quá xa lạ. Tuy nhiên đối với Việt Nam thì công nghệ này còn khá mới mẻ. Về mặt chi phí và kỹ thuật thực hiện, không phải ai cũng có đủ khả năng để thực hiện điều này tại nhà.
Xác định đúng nhu cầu của mình khi xét nghiệm ADN tại nhà
Xét nghiệm ADN là thực hiện việc giám định huyết thống giữa 2 người trở lên xem họ có mối quan hệ ruột thịt hay không. Mục đích xét nghiệm thường xuất phát từ nhu cầu dân sự hoặc phục vụ cho các vấn đề pháp lý. Cách duy nhất hiện nay là thu thập mẫu tế bào rồi gửi đến trung tâm xét nghiệm ADN để phân tích. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng cách xét nghiệm ADN tại nhà cũng là một giải pháp hợp lý có thể thực hiện được.
Cách xét nghiệm ADN tại nhà dựa trên cơ chế Autosomal – phương tiện thử nghiệm di truyền cơ bản và phổ biến nhất trong tìm kiếm & xác định huyết thống gia đình. Xét nghiệm này tập trung và 22 cặp nhiễm sắc thể theo 2 cách đó là DNA ty thể (mtDNA) của dòng dõi mẹ hoặc Y-DNA để tìm dòng dõi của cha. Ngoài ra, hình thức xét nghiệm này còn xác định được tỉ lệ % hỗn hợp chủng tộc, giống người cho đến các đặc điểm di truyền phổ biến.
Tuy nhiên, nếu sử dụng cách xét nghiệm ADN tại nhà để lấy kết quả phục vụ cho các vấn đề pháp lý thì nó sẽ không được công nhận. Lý do chính đó là kết quả xét nghiệm ADN phải được cung cấp bởi một tổ chức có chuyên môn. Đồng thời, thủ tục đăng ký cũng như quy trình lấy – xét nghiệm mẫu phải tuân theo các bước trình tự để đảm bảo tính khách quan và chính xác. Các mẫu tế bào ADN do cá nhân tự thu thập, tự xét nghiệm khó mà đảm bảo đúng các quy chuẩn về xét nghiệm ADN theo yêu cầu chuyên môn được.
Về công nghệ và thực hiện, cách xét nghiệm ADN tại nhà đều không thể so sánh được với các trung tâm có máy móc kỹ thuật hiện đại cộng với quy trình chuyên môn bài bản hơn. Thêm vào đó, nếu không phải là người có kiến thức am hiểu sâu về lĩnh vực xét nghiệm ADN như các chuyên gia đầu ngành thì bạn cũng không đủ kỹ năng đọc bảng kết quả phân tích ADN để đưa ra kết luận đầy đủ được.
Những chức năng mà xét nghiệm ADN tại nhà có thể cung cấp cho bạn
Tại Mỹ, nhiều người thường chọn cách xét nghiệm ADN tại nhà để tránh bị lộ thông tin cá nhân. Mặc dù hình thức này đã phổ biến nhưng không phải ai cũng có kỹ năng để tự thực hiện được. Mặc dù vậy, theo khảo sát của MIT Technology Review thì tính cho đến hết năm 2018, đã có 26 triệu người (link 4) mua các bộ xét nghiệm ADN tại nhà và chia sẻ thông tin ADN của họ với 4 cơ sở dữ liệu huyết thống lớn hàng đầu thế giới. Với chi phí trung bình khoảng 59 USD, một bộ xét nghiệm ADN kit cung cấp được một số thông tin thú vị về gia đình và tổ tiên mỗi người. Tuy nhiên nguy cơ bị lộ thông tin cá nhân từ các xét nghiệm này là rất lớn.
Về mặt kỹ thuật chuyên môn, cách xét nghiệm ADN tại nhà không thể dùng làm kết luận bạn cùng hoặc không cùng mối quan hệ huyết thống với một người nào đó được. Tuy nhiên, thông qua cơ chế phân tích bộ gen nó sẽ cung cấp nhiều thông tin có giá trị giúp bạn khám phá ra được nguồn gốc tổ tiên, những người không quen nhưng có họ hàng gần với bạn. Trong một số trường hợp, xét nghiệm ADN tại nhà có thể giúp nhận diện một người có quan hệ xa trong vòng 5 đời đối với bạn.
Tuy nhiên, bạn có thể tin tưởng vào kết quả bệnh lý khi thực hiện cách xét nghiệm ADN tại nhà. Hình thức này có thể giúp bạn phát hiện ra dấu hiệu một số căn bệnh như: Các đột biến nhiễm sắc thể; tỷ lệ khả năng mắc ung thư; nguy cơ – tình trạng các triệu chứng tim mạch; lượng Cholesterol liên quan đến khả năng xơ vữa động mạch,… một số xét nghiệm khác có thể chỉ ra được khả năng bạn có thể mắc bệnh Alzheimer và Parkinson bằng những chỉ dấu cụ thể.
Cách xét nghiệm ADN tại nhà có thể cung cấp các thông tin khá đáng kể về những căn bệnh nguy cơ mà bạn có thể mắc trong tương lai. Bạn vẫn cần đến bệnh viện để khám tổng quát thì mới có thể đưa ra kết luận đầy đủ. Vì vậy, điều quan trọng là từ kết quả này, bạn nên điều chỉnh lại lối sống của mình cho phù hợp, từ ăn uống đến tập luyện thể thao.
Khi nào bạn cần phải xét nghiệm ADN tại nhà
Ở khía cạnh nhất định, cách xét nghiệm ADN tại nhà cung cấp cho khách hàng một phương tiện cơ bản bước đầu tìm kiếm và xác định huyết thống gia đình. Nếu sử dụng cho các mục đích thuộc dân sự như tìm kiếm sự thật, giải đáp hoài nghi,… thì bạn có thể áp dụng thực hiện trong phạm vi gia đình mình. Nhưng cũng cần nhớ rằng, kết quả của hình thức xét nghiệm này thường không chắc chắn so với các trung tâm xét nghiệm ADN bên ngoài.
Về các vấn đề pháp lý cũng như kỹ thuật chuyên môn, cách xét nghiệm ADN tại nhà còn đòi hỏi những kiến thức cơ bản trong việc thu thập, bảo quản mẫu cho đến kỹ năng đọc kết quả xét nghiệm. Trong trường hợp này, bạn có thể nhờ bác sĩ hoặc người có chuyên môn về lĩnh vực y học – di truyền đọc và phân tích giùm kết quả.
So với xét nghiệm ADN tại các trung tâm, cách xét nghiệm ADN tại nhà tuy có nhiều ưu điểm riêng nhưng vẫn chưa chứng thực được mức độ tin cậy. Đồng thời, kết quả xét nghiệm ADN tại nhà cũng không được chứng nhận về mặt pháp lý. Vì thế, nếu còn bối rối trong việc lựa chọn hình thức xét nghiệm nào là phù hợp hơn, bạn hãy liên hệ với GENPRO qua số 0901 353 393 hoặc tìm hiểu trang genpro.vn để chúng tôi trực tiếp giải đáp thắc mắc của bạn một cách tốt nhất!