Những năm gần đây, lĩnh vực xét nghiệm ADN tại Việt Nam đang phát triển mạnh. Nhiều đơn vị xuất hiện với những quảng cáo hấp dẫn khiến cho khách hàng bối rối, không phân biệt được thật giả. Chất lượng kết quả xét nghiệm ADN của các trung tâm này vẫn còn là dấu hỏi lớn.

Bình tĩnh đọc lại kết quả phân tích xét nghiệm ADN

Có nhiều trường hợp khách hàng gửi mẫu cho 2 trung tâm khác nhau thì lại ra 2 kết quả xét nghiệm ADN khác nhau. Điều này khiến họ hoang mang và nghi ngờ tính chính xác của việc xét nghiệm. Có nhiều lý do cho nguyên nhân này đó là có thể công nghệ của phòng xét nghiệm không đạt tiêu chuẩn, thao tác kỹ năng trong quá trình xét nghiệm chưa chính xác. Tuy nhiên, lý do lớn nhất thường là người đọc kết quả phân tích xét nghiệm chưa đủ năng lực và trình độ dẫn đến kết luận sai. 

Có nhiều đơn vị khi xét nghiệm huyết thống cha con bằng bộ kit 16 locus. Chỉ mới thấy có sự sai khác ở 1 locut đã ra kết luận hai người không có huyết thống. Lại cũng có đơn vị khác xét nghiệm trên bộ kit 24 locut, sai khác 2 locut nhưng lại kết luận cùng huyết thống. Sự khác biệt giữa hai kết quả xét nghiệm ADN cho thấy việc khách hàng phải trang bị những kiến thức cơ bản để đọc bảng phân tích là rất quan trọng.

Theo các quy ước quốc tế, một bảng kết quả phân tích ADN phải được trình bày theo quy chuẩn với đầy đủ thông tin. Cụ thể như: Tên đơn vị xét nghiệm, thông tin liên lạc, ký hiệu mẫu xét nghiệm. Kế đến là phải có thông tin công nghệ xét nghiệm được áp dụng, bộ kit xét nghiệm là gì, cơ sở dữ liệu dùng để đánh giá mức độ tin cậy của bảng xét nghiệm. Sau cùng, quan trọng nhất là chữ ký của những người chịu trách nhiệm kết quả xét nghiệm và người đứng đầu cùng với dấu mộc của trung tâm.

Bảng kết quả xét nghiệm ADN không đơn giản bằng kết luận “cùng” hay “không cùng huyết thống” mà nó còn ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của nhiều người. Bình tĩnh đọc kết quả, tìm kiếm những chỗ nghi vấn hay thiếu sót của nó trước khi ra quyết định là điều mà khách hàng nên làm trong tình huống này.

Kết quả xét nghiệm ADN giúp được gì cho mình?

Hiện nay, cách xác định huyết thống hữu hiệu nhất giữa con và bố mẹ là phương pháp ADN. Với số gen được phân tích từ 18 – 24 locut trở lên thì kết quả đạt tỉ lệ chính xác lên đến 99,999999%. Đối với quan hệ huyết thống cha con, chỉ cần không khớp nhau từ hai gen trở lên là có đủ cơ sở để kết luận hai người không có mối quan hệ ruột thịt với nhau. Tuy nhiên hiện nay nhiều phương pháp xét nghiệm mới cho rằng sai khác từ 3 – 4 locut trở lên mới được phép kết luận loại trừ. Lập luận này dựa trên một số yếu tố đột biến trong cấu trúc gen người con khi so với cha.

Ngoài xác định huyết thống, ADN còn là một hình thức xét nghiệm y tế dùng xác định các thay đổi về tế bào gen, nhiễm sắc thể hoặc protein. Các xét nghiệm hợp lý có thể giúp loại trừ hoặc xác nhận dấu hiệu một số bệnh có tính di truyền. Từ đó, bác sĩ và bệnh nhân có thể đánh giá chính xác mức độ, nguy cơ phát triển cũng như tỉ lệ di truyền cho thế hệ kế tiếp. Hình thức xét nghiệm ADN phát hiện bệnh đang được tiếp tục phát triển để cho ra kết quả ngày càng chính xác hơn.

Đối với các thai phụ, xét nghiệm ADN rất cần thiết trong thời kỳ tiền sản. Kết quả xét nghiệm ADN hiện này có thể phát hiện ra nhiều dấu hiệu bất thường trong gen của thai nhi. Phổ biến nhất hiện nay là hội chứng Down và hội chứng Trisomy 18 – được ưu tiên sàng lọc trước khi sinh bởi là 2 loại rối loạn di truyền nghiêm trọng. Phương pháp xét nghiệm này có thể được thực hiện theo 2 hình thức là xét nghiệm xâm lấn bằng cách chọc ối hoặc xét nghiệm mẫu máu từ người mẹ.

Cân nhắc mục đích của mình khi sử dụng kết quả xét nghiệm ADN

Đối với việc xét nghiệm ADN, kết luận sau cùng có thể giúp khách hàng tháo bỏ gánh nặng hoài nghi trong lòng. Tuy nhiên, cũng có không ít người lợi dụng kết quả để thực hiện mục đích khác. Nhiều trường hợp thực tế, người cha có thể bí mật xét nghiệm mẫu ADN của con mà không cho người mẹ biết. Thế nhưng khi phát sinh kiện tụng, tranh chấp thì bảng kết quả này không được tòa thừa nhận tính hợp pháp. Các bên phải giám định ADN lại từ đầu dưới sự giám sát của tòa án và thực hiện theo quy trình chuyên môn của trung tâm xét nghiệm ADN.

Trên thực tế, người cha có thể tự đem mẫu ADN đến các trung tâm xác định huyết thống với người con mà không cần đến sự đồng ý của người mẹ, nhưng kết quả này chỉ phục vụ mục đích cá nhân, không có ý nghĩa là bằng chứng trước tòa án. Nếu như có tranh chấp, kiện cáo liên quan đến việc giám định ADN, tòa án sẽ buộc các bên làm lại giám định ADN trước sự chứng kiến của bên thứ ba là người làm chứng, viện kiểm sát…

Trong chuyên môn xét nghiêm, thực tế vẫn phát sinh trường hợp hai người không có quan hệ huyết thống với nhau nhưng vẫn khớp bộ gen 16 locut với nhau một cách ngẫu nhiên. Đó là còn chưa nói tới kết quả xét nghiệm ADN của những người có quan hệ họ hàng gần. Điều đó cho thấy xét nghiệm huyết thống mà sử dụng bộ kit có số lượng locut thấp sẽ dễ dẫn đến sai sót. Vì thế, hiện nay các đơn vị xét nghiệm lớn uy tín đều lấy chuẩn bộ kit từ 20 locut trở lên.

Trong quá trình tìm kiếm và lựa chọn đơn vị xét nghiệm ADN, khách hàng cần tìm hiểu đầy đủ và chi tiết các thông tin ứng với nhu cầu mà mình cần. Các thông tin cơ bản nhất bao gồm: Chi phí xét nghiệm, trang thiết bị, công nghệ xét nghiệm, giấy phép hoạt động, người đứng đầu trung tâm là ai,… và quan trọng hơn cả là bộ kit được sử dụng xét nghiệm là bao nhiêu locut. Điều đó sẽ đảm bảo tính chính xác trong trường hợp bạn sử dụng kết quả xét nghiệm cho vấn đề pháp lý.

Là bước cuối của chu trình giám định huyết thống, kết quả xét nghiệm ADN phụ thuộc không chỉ vào công nghệ mà còn là năng lực chuyên môn của con người. Quá tin tưởng hoặc phủ định kết quả cũng đều không phải là giải pháp tốt cho khách hàng. Để được tư vấn đầy đủ và chính xác về lĩnh vực xét nghiệm ADN, khách hàng hãy gọi cho GENPRO qua số 0901 353 393 hoặc liên hệ qua website genpro.vn. Các kiến thức đầy đủ và chính xác nhất về ADN sẽ được cung cấp trực tiếp giúp khách hàng hiểu rõ nhu cầu và mục đích của mình trước khi lựa chọn nơi xét nghiệm phù hợp.